Woningbouw en woonplan
In april 2021 hebt u de Woonvisie vastgesteld. De Woonvisie is een uitwerking van de ook in 2021 vastgestelde Omgevingsvisie en geeft verdere richting aan de uitgangspunten van ontspannen stedelijkheid, groene stad, hoofdstad en verbonden stad. Deze verwerken we in een uitvoeringsprogramma. Tegelijkertijd hebben we een aantal acties uit de Woonvisie opgepakt.
In 2021 hebben we met de woningcorporaties Actium en Woonservice en huurdersorganisaties MEVM en Samen Sterk nieuwe meerjarige raamwerk afspraken gemaakt voor de periode 2022 t/m 2025. De afspraken, die zijn gemaakt op basis van de nieuwe Woonvisie, gaan onder andere over:
- Betaalbaar houden van de woonlasten in de sociale huursector en daarbij waar mogelijk het voorkomen van energiearmoede.
- Toevoeging van voldoende sociale huurwoningen: netto toevoeging van tenminste 300 sociale huurwoningen in de periode 2020 t/m 2025.
- Experimenteren met flexwonen voor spoedzoekers.
- Toevoegen van standplaatsen voor woonwagens.
- Woningtoewijzing, waaronder de huisvesting van statushouders en bijzondere doelgroepen.
- Levensloopbestendig bouwen en het uitstroomconvenant Weer Thuis.
- Verduurzamen van de woningvoorraad, verlaging van CO2-uitstoot en circulair bouwen en exploiteren.
Deze afspraken worden voor deze partijen vervolgens uitgewerkt in een jaarlijkse agenda.
We hebben een financiële bijdrage geleverd aan het project Acmesa om daar de realisatie van meer sociale huurwoningen mogelijk te maken. Tot slot is de starterslening verhoogd naar € 250.000.
Kwantitatieve gegevens woningbouw
De Assense woningvoorraad nam per saldo toe met 142 woningen. Dat was minder dan de doelstelling op grond van ons woonbeleid. In de nieuwe woonvisie is de uitbreidingsbehoefte tot 2030 vastgesteld op 250 – 300 woningen per jaar.
Door nieuwbouw werden 171 woningen opgeleverd, 121 huur- en 50 koopwoningen. Daarnaast werden 118 woningen aan de Assense woningvoorraad toegevoegd door transformatie (verbouw) van bestaande panden en functiewijzigingen. Anderzijds werden 131 woningen gesloopt, waaronder 127 sociale huurwoningen van Actium in verband met herstructureringsactiviteiten. Verder verloren 16 woningen hun woonfunctie.
We hebben voor 197 woningen bouwvergunningen verleend (nieuwbouw en transformatie), waarvan 147 huur- en 50 koopwoningen. Eind 2021 zaten nog 357 vergunde woningen in de ‘pijplijn’, waarvan er 240 in aanbouw waren.
Het aantal inwoners in Assen groeide per saldo met 118 personen. Er was opnieuw sprake van een positief migratiesaldo. Er kwamen 153 nieuwe inwoners bij als resultaat van vestiging en vertrek. De totale bevolkingsgroei werd enigszins getemperd door een zogenoemde negatieve natuurlijke aanwas. Er zijn 35 inwoners meer overleden dan dat er door geboorte zijn bijgekomen.
Sociale huur, kwaliteit voorraad verbeterd
Door woningcorporatie Actium werden 117 nieuwe huurwoningen opgeleverd. De voorraad sociale huur nam per saldo echter met 29 woningen af, omdat er ook 127 sociale huurwoningen werden gesloopt en 19 werden verkocht. Op grond van het woonbeleid streven we naar een uitbreiding van de voorraad sociale huurwoningen met gemiddeld ruim 50 - 60 woningen per jaar. De kwaliteit en duurzaamheid van de voorraad is verbeterd door toevoeging van nieuwe en onttrekking van kwalitatief matige woningen.
Er werden geen huurwoningen met een sociale huurprijs toegevoegd door andere verhuurders.
Versnelde huisvesting statushouders
Assen had een netto taakstelling van 111 te huisvesten statushouders, een grotere taakstelling dan in voorgaande jaren. Na het zomerreces heeft het Rijk provincies en gemeenten dringend gevraagd om locaties beschikbaar te stellen voor de opvang van vluchtelingen. In dezelfde brief vraagt het Rijk ons statushouders sneller een huis te geven om ruimte in de AZC’s vrij te maken. De reden is dat er meer vluchtelingen naar Nederland komen dan verwacht, met name uit Syrië en Afghanistan.
Het is gelukt statushouders in Assen sneller een huis te geven, ondanks beperkingen door corona. Samen met Actium en de andere ketenpartners werden volgens de formele telling van het COA 106 statushouders in Assen gehuisvest.
Aan het eind van het jaar hebben we de Expo Assen ingezet voor noodopvang van maximaal 500 vluchtelingen. We hebben leegstaande aanleunwoningen op de locatie Boshof geschikt gemaakt voor tijdelijke huisvesting van statushouders en spoedzoekers. Deze woningen zijn in februari 2022 in gebruik genomen. We zien dit ook als een flexwonen experiment voor spoedzoekers.
Starters- en Verzilverleningen
In 2021 werden 14 startersleningen aangevraagd. Tezamen met nog 2 aanvragen uit 2020 werden in totaal 16 startersleningen toegekend voor een totaalbedrag van € 416.200. De maximale koopsom voor een starterslening werd eind verhoogd van € 189.000 naar € 250.000. Er werden geen aanvragen ingediend voor een verzilverlening.
Omgevingswet
Assen werkt aan de invoering van de Omgevingswet volgens Programmaplan 2019-2021. In 2021 hebben we de belangrijkste doelen van dit plan gerealiseerd:
- Uw raad heeft een strategische langetermijnvisie op de stad vastgesteld, onze omgevingsvisie.
- Uw raad heeft besloten over de afspraken in de rolverdeling Raad-College door het Bindend Adviesrecht en het Delegatiebesluit vast te stellen.
- We zijn aangesloten op de nieuwe VTH-systemen en het nieuwe digitale stelsel (DSO) en daarmee zijn we oefenklaar voor de Omgevingswet.
- Verder hebben we:
- De financiële gevolgen van de Omgevingswet op de gemeente Assen geanalyseerd en doorberekend in onze legestarieven.
- Een leidraad participatie opgesteld en een voorstel gedaan in welke gevallen participatie verplicht is. Deze bieden we in 2022 aan uw raad aan.
- Een programmaplan 2022-2023 opgesteld met daarin een beschrijving van ambities, aanpak en middelen.
- De samenwerking versterkt met andere omliggende gemeenten, waterschappen, Rijk en Provincies door in het Omgevingsplatform Drenthe (OPD) kennis uit te wisselen en gemeente overstijgende producten op te leveren.
Daarmee lopen we op schema voor een goede implementatie van de Omgevingswet op 1 januari 2023.
Beheer Openbare Ruimte
Bijna alle onderhoudswerkzaamheden uit het uitvoeringsplan zijn volgens planning uitgevoerd. Het gaat daarbij om het groot onderhoud en de dagelijkse zorg aan wegen, fietspaden, straatmeubilair, verlichting, riolering, bruggen, beschoeiingen, bomen, groenvoorzieningen, bermen, sloten, watergangen, speeltoestellen, sportvelden en begraafplaatsen. Het onderhoud zorgt ervoor dat deze in goede conditie blijven, zodat ze naar behoren functioneren, veilig zijn, toegankelijk blijven en voldoen aan de eisen die eraan gesteld worden.
Een aantal grote projecten is gerealiseerd. Het vernieuwde stadshart Koopmansplein werd in de zomerperiode opengesteld, waarmee de aftrap is gegeven voor verdere vernieuwing van de binnenstad. De doorfietsroute Assen-Groningen vordert gestaag. In 2021 is een flink deel van het traject voorzien van een brede betonverharding. De beweegbare Enkeerdbrug bij Marsdijk is vervangen en in gebruik genomen. Het aanleggen van het groene bedrijventerrein Werklandschap Assen Zuid langs de A28 is gestart.
In de wijken Kloosterveen en Assen-Oost hebben we de slecht groeiende beplantingsvakken vervangen door nieuwe beplanting. Een klein deel is omgevormd naar gazon. Bij de soortkeuze van de nieuwe heesters hebben we waar mogelijk rekening gehouden met insect- en vogelvriendelijke beplanting voor het vergroten van de biodiversiteit. We betrekken de bewoners bij de voorbereiding en uitvoering van onze plannen door samen te werken. Bijvoorbeeld door het aanleggen van geveltuintjes en plantvakken in de binnenstad en in de buitenwijken. Mooie voorbeelden zijn de Aardbeihof en de Wouwstraat. Hier hebben we gezamenlijk met bewoners een groenplan gemaakt.
In 2021 is de update van het monumentale bomenbestand in Assen afgerond. Voor gemeentelijke bomen zien we sinds 2014 een toename van ruim 3.100 monumentale bomen van 5.865 naar 8.985 en een toename van 3.350 waardevolle bomen van 7.793 naar 11.150. Vijftien nieuwe monumentale bomen zijn op voordracht van inwoners aan de lijst toegevoegd. De lijst is op basis van vrijwilligheid, dus niet alle particuliere bomen staat erop.
We zijn ook begonnen met het actualiseren van het gemeentelijk beleid op het gebied van groen en natuur. Belangrijke aanleiding hiervoor is de Omgevingsvisie ‘Assen nog mooier’ waarin is vastgelegd dat Assen ‘groen(st)e stad van het noorden’ moet worden. We stellen daarvoor het Groenplan Assen op, waarin de opgaven worden benoemd vanuit vier componenten: een robuust groen netwerk, aantrekkelijke en diverse groengebieden, gezonde woon-, werk en winkelgebieden en een toekomstbestendig en toegankelijk buitengebied.
We zijn gestart met het opstellen van een visie op klimaatadaptatie. In 2021 is, naast de eerder uitgevoerde stresstesten voor wateroverlast, een onderzoek afgerond waarmee we inzicht hebben gekregen in de kwetsbare locaties ten aanzien van hittestress in Assen. Daarnaast zijn we gestart met een onderzoek naar de droogtegevoeligheid van het stedelijk gebied. Voor de uitvoering van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie hebben we gesprekken over de risico’s gevoerd met belanghebbenden over het stedelijk en landelijk gebied van Assen. De resultaten worden verder uitgewerkt in samenhang met het visietraject. We zijn gestart met de uitvoering van de subsidieregelingen voor particulieren voor de aanschaf van regentonnen, aanleg van vegetatiedaken en het afkoppelen van regenwater. Samen met de werkregio Groningen/Noord-Drenthe hebben we gewerkt aan een Regionale Adaptatie Strategie (RAS).
Bereikbaarheid, verkeer en vervoer
We werken aan het aanleggen dan wel verbeteren van fietsroutes. In 2021 ging het onder andere om: de Doorfietsroute Assen-Groningen, de Witterstraat, Diepstroeten, Oranjebond en de Nobellaan.
In iedere wijk staat inmiddels minimaal één laadpaal. In 2021 zijn ruim 20 nieuwe openbare laadpalen geplaatst. Hiermee hebben we een start gemaakt met realiseren van een dekkend netwerk van laadpalen op een loopafstand van 250 tot 300 meter. In Assen staan op dit moment ongeveer 50 openbare laadpalen.
De voorbereidende werkzaamheden voor de ZE-zone binnenstad is in combinatie met camera-handhaving gestart.
Door de corona-maatregelen heeft de Cityline zowel in het voorjaar als in het najaar een aantal weken niet gereden. Op de momenten dat de Cityline wel reed was het gebruik helaas gering. Dit geldt ook voor het gewone openbaar vervoer.
De gedragsprojecten hebben hinder ondervonden van corona. Het houden van fysieke bijeenkomsten kon vaak niet doorgaan. Ondanks de beperkingen is het gelukt om een aantal acties uit te voeren. In het kader van Drenthe reist Duurzaam (werkgevers gerichte aanpak) hebben we met een aantal grote Asser ondernemers een startbijeenkomst gehouden. In 2022 werken we dit met deze Asser ondernemers uit. Stimuleren van op de fiets naar je werk gaan is het grootste onderwerp. Het gedragsprogramma verkeersveiligheid voor scholieren in het voortgezet onderwijs is gestart.
Duurzaamheid
Binnen het beleidsthema duurzaamheid speelt de energietransitie een belangrijke rol. In Assen werken we toe naar een CO2-neutrale gemeente in 2050. Binnen het Programma Energietransitie hebben we in 2021 de focus verlegd van ‘in de startblokken’ naar ‘aan de slag’. We hebben een belangrijke stap gezet met het vaststellen van de eerste Transitievisie Warmte. Hierin staat hoe we samen met onze inwoners en bedrijven ervoor willen gaan zorgen dat alle gebouwen in Assen aardgasvrij worden. Op basis van een analyse van de beschikbare bronnen en alternatieve technieken hebben we een globale route voor 2050 en de strategie voor 2030 opgesteld. We willen starten met het aardgasvrij maken van de wijken Kloosterveen en De Lariks en zetten een gemeentebrede aanpak op voor no-regret-maatregelen op het gebied van besparen, isoleren en opwekken van duurzame energie.
Tweede belangrijke stap is gezet met het vaststellen van de RES-Drenthe 1.0. Nederland is verdeeld in RES-regio’s en elke regio is gevraagd aan te geven welke bijdrage zij kan leveren aan de nationale doelstelling van 35 TWh hernieuwbare elektriciteit op land in 2030. De totale bijdrage van de Drentse gemeenten is in een gezamenlijk planproces bepaald op 3,45 TWh. De bijdrage van de gemeente Assen hieraan bedraagt 0,2 TWh, waarvan 0,1 TWh is voorzien met opwek op de grotere daken van de stad en 0,1 TWh met de zonneparken uit het Beleidskader Zonneparken.
We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen in de energietransitie. Daartoe is onder meer een plan van aanpak energiearmoede vastgesteld. Dit betreft een aanpak waarmee we minderdraagkrachtige huizenbezitters en huurders bij het verduurzamen van hun woning motiveren en ondersteunen. Vanuit een kleinschalige start wordt toegewerkt naar oplossingen voor een grotere groep huishoudens in de hele gemeente Assen. Daarbij wordt gewerkt met buurtwerkers, energiecoaches en energieadviseurs. Daarnaast is ingezet om inwoners te informeren en motiveren om stappen te zetten in het verduurzamen van hun woning en leefstijl. Via de RREW-subsidie worden 5.000 huishoudens bereikt, waarbij particuliere woningeigenaren een maat-werkadvies ontvangen voor verduurzaming van hun woning en huurders verduurzamingsmaatregelen zoals tochtstrips krijgen aangeboden.
Niet alleen inwoners, maar ook bedrijven spelen een rol. In het afgelopen jaar is geïnvesteerd in de samenwerking met het bedrijfsleven om energiebesparende maatregelen onder de aandacht te brengen, onderzoek te doen naar kansen en mogelijkheden die de energietransitie biedt en het opstarten van pilots om concreet aan de slag te gaan, zoals de pilot Zon-op-de-Zaak.
Als gemeentelijke organisatie willen we CO2-neutraal worden, via verduurzaming van ons vastgoed, een duurzaam wagenpark. Mooie waardering voor de stappen die we hiervoor zetten kwam met de derde plaats die de gemeente Assen in 2021 heeft gehaald op de lijst van duurzame aanbesteders, samengesteld door Bouwend Nederland.