4 Financieel resultaat en resultaatbestemming 2021

De uitvoering van de begroting 2021 is afgesloten met een positief rekeningresultaat van € 10,3 miljoen. Dit betreft het rekeningresultaat voor resultaatbestemming. Ten opzichte van de begroting is dit resultaat € 14,2 miljoen gunstiger. In de begroting was namelijk sprake van een tekort van € 3,9 miljoen. In de voortgangsrapportage was een positief resultaat ingeschat van € 1,4 miljoen.

We stellen u voor € 6,6 miljoen van het exploitatieresultaat specifiek te bestemmen. Dit voorstel bestaat voor € 2,4 miljoen aan reguliere budgetoverhevelingen, € 2,5 miljoen aan resterende steunmiddelen corona (waarvan € 1,6 miljoen toe te voegen aan een ‘bestemmingsreserve corona’) en € 1,8 miljoen toe te voegen aan de weerstandsreserve. De resterende € 3,7 miljoen vloeit terug naar de algemene reserve.

De oorzaak van deze positieve afwijking kent een aantal in het oog springende factoren:

Effecten van de coronapandemie op de lasten en baten in 2021- € 4,1 miljoen V
Voor een groot deel is dit het gevolg van het feit dat de corona steunmiddelen nog niet volledig zijn ingezet. De inzet van deze steunpakketten loopt door in 2022. Verderop in dit hoofdstuk worden de financiële gevolgen van de coronapandemie nader toegelicht.

Beschermd wonen - € 2,8 miljoen V
In 2021 is de overstap van cliënten vanuit de Wmo/Beschermd Wonen naar de Wlz gerealiseerd. In Assen gaat het om 426 cliënten die zijn uitgestroomd, hierdoor zijn de kosten lager uitgevallen dan begroot. De integratie uitkering van het Rijk waarmee onder meer deze taak werd gefinancierd is ook verlaagd. Deze uitname valt echter eveneens lager uit dan begroot. Beide aspecten hebben gezorgd voor een positief resultaat op beschermd wonen.

Extra rijksmiddelen jeugdhulp - € 2,6 miljoen V
We hebben in 2021 incidentele extra middelen gekregen voor de jeugdzorg, onder meer voor wachtlijsten en coronaeffecten met betrekking tot de jeugd GGZ. We zien in 2021 dus een incidenteel resultaat. Voor de komende jaren verwachten wij echter extra middelen in te moeten zetten voor de hervormingsagenda.

BUIG-uitkering en bijstandslasten - € 1,7 miljoen V
Het aantal uitkeringen was lager dan begroot en de rijksuitkering BUIG was hoger dan begroot. Per saldo is hierdoor vrijwel geen sprake meer van een tekort op de BUIG. Voor wat betreft het aantal uitkeringen zal sprake zijn van een corona effect (invloed op aantallen), maar dit kan niet afzonderlijk bepaald worden. In de rijksuitkering zit een coronacomponent welke benut is voor uitkeringen als gevolg van corona.

Uitvoering Wmo - € 1,4 miljoen V
Er is sprake van een voordeel door hogere ontvangen eigen bijdragen. Verder bestaat de afwijking uit een combinatie van verschillende factoren. Er is sprake van een nadeel in de kosten van huishoudelijke hulp door de aanzuigende werking als gevolg van de invoering van het abonnementstarief. Als gevolg van het ontmoedigingsbeleid voor het afgeven van PGB’s en het in plaats daarvan afgeven van goedkopere ZIN indicaties zijn de kosten lager uitgevallen.. Ook van de SVB werd een restitutie ontvangen wegens teveel afgedragen PGB-gelden. Daarnaast is sprake van lagere vervoerskosten en is er een incidenteel voordeel als gevolg van afrekeningen met zorgaanbieders over 2020.

Personeelslasten - € 2,5 miljoen N
Er is sprake van hogere personeelslasten in verband met het wegwerken van de achterstanden en een stijging van het aantal aanvragen (gemiddeld 30%) in het sociaal domein. Een deel van de achterstanden is ontstaan door de toestroom in de jeugd GGZ als gevolg van de coronapandemie. Het Rijk heeft extra middelen beschikbaar gesteld voor zowel de bestaande tekorten binnen de jeugdhulp als de gevolgen van de coronapandemie (zie hiervoor). Om de continuïteit van de dienstverlening aan onze inwoners en om de voortgang van de werkzaamheden te waarborgen is eveneens extra capaciteit ingezet. Ook is een nadeel in de personeelslasten ontstaan door uitval van personeel als gevolg van ziekteverzuim en extra werkzaamheden door corona.

Financiële gevolgen van de coronapandemie

De gevolgen van corona voor onze financiële positie zijn tot nu beperkt en beheersbaar. De economische en maatschappelijke gevolgen van de coronapandemie werken door in 2022 en mogelijk voor een deel ook in de jaren daarna. Via het gemeentefonds heeft het Rijk € 8,0 miljoen aan Assen beschikbaar gesteld, waarvan € 1,3 miljoen voor taken in regioverband. Samen met ondernemers en maatschappelijke instellingen is gekeken wat aanvullend op landelijke maatregelen nodig is om de Asser samenleving weer op gang te brengen. Dit heeft geleid tot de lokale herstelagenda ‘Assen na Corona’. Hiervoor is € 1 miljoen beschikbaar gesteld vanuit de algemene reserve.

Rekening houdend met de ontvangen rijksmiddelen en de beschikbaar gestelde eigen middelen voor de lokale herstelagenda resteert nog een bedrag van € 4,1 miljoen als gevolg van de effecten van de coronapandemie op de lasten en baten in 2021. In de resultaatbestemming stellen we voor van deze middelen € 0,5 miljoen toe te voegen aan de middelen voor de herstelagenda. Deze extra middelen willen we inzetten ter ondersteuning van ondernemers, specifiek in de horeca- en cultuursector. Een bedrag van € 0,45 miljoen willen we bestemmen voor een inhaalslag en intensivering van re-integratietrajecten voor inzet door het WPDA en € 1,6 miljoen willen we reserveren met het oog op mogelijke toekomstige extra coronalasten.

In de corona paragraaf treft u een samenvatting en toelichting aan op de gevolgen van de coronapandemie voor onze gemeente. Daarin is tevens een totaaloverzicht opgenomen van de financiële afwijkingen. Zowel het landelijke maatregelenpakket als de herstelagenda zijn hierin opgenomen. Ook in de programma’s is een overzicht van de financiële afwijkingen als gevolg van corona opgenomen.

Realisatie maatregelen Herstelplan 2020-2024

Om tot een stabiel structureel begrotingsevenwicht te komen hebben we in 2020 een omvangrijk maatregelpakket getroffen. Het totaal aan maatregelen voor het boekjaar 2021 bedroeg € 9,3 miljoen. Enkele maatregelen konden onder andere door de coronapandemie nog niet (volledig) worden gerealiseerd, maar de financiële consequenties hiervan waren beperkt. In bijlage 4 treft een specificatie aan van de gerealiseerde maatregelen.

Uitvoering ambities bestuursakkoord ‘Sterke wijken in een sterke stad’

In 2021 bedroeg het totaal aan geraamde ambitiemiddelen € 4,3 miljoen (inclusief een overheveling van middelen uit 2020 van € 1 miljoen). De ambities uit het bestuursakkoord worden grotendeels gefinancierd vanuit de algemene reserve (€ 3,3 miljoen). Totaal is een bedrag van € 2,2 miljoen van deze middelen tot besteding gekomen in 2021. Een budget van € 2 miljoen is (nog) niet tot besteding gekomen en kon de geraamde onttrekking aan de algemene reserve met dit bedrag worden bijgesteld. Van de resterende ambitiemiddelen blijft een bedrag van € 1,5 miljoen beschikbaar voor uitvoering in 2022.

Resultaat programma’s na resultaatbestemming

Samengevat ziet het eindresultaat van de jaarrekening 2021 en het resultaat per programma er als volgt uit:
(bedragen x € 1.000)

Resultaat	Begroting  na wijziging	Voortgangs- rapportage	Jaarrekening
Rekeningresultaat	-3.904	1.429	10.304
Voorstel resultaatbestemming
- budgetoverheveling	0	-2.271	-3.313
- toevoeging aan reserves	0	0	-3.314
Resultaat na resultaatbestemming	-3.904*	-842	3.677

* De primaire begroting is sluitend gemaakt met een onttrekking aan de algemene reserve van € 3.615

Resultaat programma's (bedragen x € 1.000)

Programma's	Primaire begroting	Bijgestelde begroting	Prognose voortgangs- rapportage	Rekening 2021	Saldo	V / N
Wonen in Assen	-768	-1.700	-486	-1.510	190	V
Werken in Assen	-27.550	-30.502	-27.078	-24.221	6.281	V
Meedoen in Assen	-103.081	-112.482	-109.889	-103.392	9.090	V
Aantrekkelijk Assen	-14.671	-16.106	-15.401	-14.845	1.261	V
Samen werken aan Assen	-3.361	-3.694	-3.679	-3.580	114	V
Bedrijfsvoering	-50.784	-52.623	-53.222	-54.647	-2.024	N
Vastgoed en Grondbedrijf	-10.534	-10.988	-11.015	-10.572	416	V
Resultaat Programma's	-210.749	-228.094	-220.770	-212.766	15.329	V
Algemeen financieel beleid
Onvoorzien/incidenteel	-482	-317	-312	0	317	V
Belastingheffing	20.270	20.270	20.377	20.326	56	V
Financiering/Belegging	3.809	3.809	3.477	4.422	613	V
Gemeentefonds	180.336	191.946	193.066	194.227	2.281	V
Heffing vennootschapsbelasting	-51	-51	-51	-3	48	V
Overige alg. dekkingsmiddelen	242	570	-67	-96	-666	N
Reserves en voorzieningen	3.016	7.963	5.062	4.193	-3.770	N
Resultaat renteverdeling	0	0	647	0	0
Resultaat alg. financieel beleid	207.140	224.190	222.199	223.069	-1.121	N
Saldo begroting / rekening: mutatie alg. reserve	3.609	3.904	-1.429	-10.304	14.208	V

Het jaarresultaat uit de gemeentelijke grondexploitatie voor bestemming bedraagt € 4,1 miljoen voordelig. Met de vaststelling van de jaarrekening wordt het resultaat overeenkomstig de financiële grondslagen verrekend met de betreffende bestemmingsreserves binnen het grondbedrijf. Aangezien de weerstandsreserve met € 0,2 miljoen afneemt als gevolg van afname van de nog te maken kosten, bedraagt de toevoeging aan de algemene reserve grondbedrijf € 4,3 miljoen. Dit resultaat wordt geconsolideerd op het beleidsproduct bouwgrondexploitatie, conform de voorschriften in het BBV. Als gevolg van de verrekening met de grondbedrijfreserves is geen sprake van effect op het rekeningresultaat van de algemene dienst. Een nadere toelichting op de grondexploitatie leest u in de paragraaf Grondbeleid.

Het resultaat van de jaarrekening 2021 is € 10,3 miljoen voordelig. Bij de bepaling van het resultaat hebben we rekening gehouden met stortingen in en onttrekkingen aan reserves, die vastliggen op grond van aanvaard beleid en besluitvorming.

Tabel 2. Resultaatbestemming 2021

Omschrijving	bedrag
Saldo van baten en lasten 2021	6.960
Stortingen en onttrekkingen aan reserves conform besluitvorming en aanvaard beleid	3.344
Gerealiseerde resultaat 2021	10.304
Reguliere budgetoverhevelingen 2021-2022	-1.860
Budgetoverheveling coronamiddelen aan WPDA	-453
Overheveling coronamiddelen naar herstelagenda ‘Assen na Corona’	-500
Toevoegen resterende coronamiddelen aan ‘Bestemmingsreserve Corona’	-1.564
Reserveren voor taken RUD in 2022	-100
Op peil brengen reserve weerstandsvermogen	-1.750
Bijdrage onrendabele top sociale huurwoningen bouwplan Acmesa	-400
Resultaat 2021 na voorstel resultaatbestemming	3.677

Vorming reserve jaarovergang 2021-2022

We stellen voor € 1,9 miljoen van het rekeningresultaat 2021 te storten in de reserve jaarovergang 2021 - 2022.

Wij hebben geïnventariseerd welke van de restantbudgetten 2021 beschikbaar moeten blijven voor verdere beleidsuitvoering en beleidsrealisatie in 2022. Over de uitkomsten van deze inventarisatie en de aard en omvang van de daarin opgenomen (restant)budgetten hebben wij uw raad per brief op 10 februari 2022 geïnformeerd. Het betreffen niet bestede budgetten voor projecten, activiteiten en/of beheersmaatregelen die in 2022 beschikbaar moeten blijven, omdat de uitvoering om uiteenlopende redenen later is gestart, vertraging heeft opgelopen of meerdere jaren in beslag neemt dan wel het aan externe middelen (o.a. gemeentefonds) gelieerde beleidsactiviteiten en (restant)budgetten betreffen die in 2022 beschikbaar moeten blijven, omdat de uitvoering van de eigen beleidsuitvoering in 2022 doorloopt en/of zich over meerdere jaren uitstrekt. Conform de met u gemaakte afspraken in de financiële verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet zal ten laste van het rekeningresultaat 2021 voor een bedrag van € 1,9 miljoen de ‘reserve jaarovergang 2021-2022’ worden gevormd.

Bestemmen resterende corona steunmiddelen

Van het rijk en de provincie is middels diverse steunpakketten in 2021 in totaliteit een bedrag van € 7,7 miljoen ontvangen voor de financiële gevolgen van corona. Deze steun is niet volledig in 2021 ingezet. Er resteert nog een bedrag van € 2,5 miljoen. De lasten als gevolg van corona lopen deels door in 2022. Voorgesteld wordt van de resterende middelen een bedrag van € 0,5 miljoen toe te voegen aan de reeds eerder beschikbaar gestelde middelen voor de herstelagenda 'Assen na Corona'. Daarnaast een bedrag van € 0,45 miljoen te bestemmen voor een inhaalslag en intensivering van re-integratietrajecten voor inzet door het WPDA. De overige resterende steunmiddelen ad € 1,6 miljoen waarbij nog geen concrete plannen zijn om deze specifiek in te zetten willen we toevoegen aan een nieuw te vormen 'Bestemmingsreserve corona'. Op het moment dat er sprake is van extra coronalasten die niet opgevangen kunnen worden uit de overig hiervoor beschikbaar gestelde coronamiddelen kan een beroep worden gedaan op deze bestemmingsreserve.

Reserveren voor taken RUD

Bij het opstellen van de begroting 2022 is als basis de conceptbegroting 2022 van de RUD genomen. Na de conceptbegroting zijn meerdere mutaties aangegeven die tot een uitzetting van de begroting 2022 zullen lijden. Om geen claim op de algemene reserve te leggen wordt voorgesteld om het voordelig resultaat RUD 2021 van € 0,1 miljoen te bestemmen voor de taken van de RUD in 2022.

Op peil brengen reserve weerstandsvermogen

De geïnventariseerde gemeentelijke risico’s bedragen in totaliteit € 22,9 miljoen. Deze risico’s worden afgedekt door de algemene weerstandsreserve en de weerstandsreserve van het grondbedrijf. De totale omvang van deze weerstandsreserves bedraagt ultimo 2021 € 21,1 miljoen (algemene weerstandsreserve € 8,5 miljoen en weerstandsreserve grondbedrijf € 12,6 miljoen), waardoor een toevoeging van € 1,8 miljoen noodzakelijk is geworden.

De volgende oorzaken liggen hieraan ten grondslag. Er is sprake van een toename van risico's als gevolg van mogelijke planschade in het bestemmingsplan Binnenstad Noordoost, huishoudelijke hulp zonder regie door de invoering van het abonnementstarief, de hervormingsagenda jeugd, de Gemeentelijke Kredietbank (GKB) en diverse effecten op de uitkering uit het gemeentefonds. Daarentegen zijn de risico's afgenomen op het terrein van de re-integratie en bijzondere bijstand, de exploitatie van het gemeentelijk vastgoed en de financiële impact van de coronapandemie.

Voor een nadere toelichting op de risico’s en de weerstandscapaciteit wordt verwezen naar de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Bijdrage onrendabele top sociale huurwoningen bouwplan Acmesa

Middels het raadsbesluit van 18 november 2021 aangaande het bestemmingsplan en de financiële bijdrage voor de woningbouw op het Acmesa-terrein is besloten maximaal € 400.000 te verstrekken aan Actium voor een bijdrage aan de onrendabele top van 74 tot 77 sociale huurwoningen in het bouwplan Acmesa en deze bijdrage te dekken uit het positieve resultaat over 2021.

Gerealiseerd resultaat 2021

Het resterende overschot ad € 3,7 miljoen wordt conform de afspraken ten gunste van de algemene reserve gebracht.