1.3 Meedoen

We willen dat Assen in 2030 nog meer dan nu een sociale stad is, waar mensen oog hebben voor elkaar. We stimuleren dit actief en investeren in laagdrempelige voorzieningen in de wijken. Door de toenemende zorgvraag van inwoners, dubbele vergrijzing en groei van de bevolking neemt de druk op de zorg in de komende decennia steeds verder toe. Dit leidt tot personeelstekort en hoge maatschappelijke kosten. We willen dit voorkomen. Daarom werken we in het Programma Sociale Stad Assen (2023-2026) in samenhang aan vier onderdelen.

• We ondersteunen inwoners in hun dagelijks leven, zodat zij de zekerheid hebben van voldoende inkomen, zinvol bezig zijn (zo mogelijk met betaald werk), een dak boven hun hoofd hebben en toegang hebben tot betaalbare zorg.
• We stimuleren inwoners om gezond te leven. We dragen bij aan het voorkomen van gezondheidsproblemen en daarmee bevorderen we de beschikbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg op korte en lange termijn. Samen met partners in Assen en de regio en de zorgverzekeraar voeren we het Integraal Zorgakkoord en Gezond en Actief Leven Akkoord uit.
• In de wijken versterken we de sociale basis door hier contact en ontmoeting te bevorderen. We zorgen samen met partners in de stad voor toegankelijke, laagdrempelige voorzieningen die aansluiten bij de behoefte van inwoners. De wijkplannen zijn hierbij leidend.
• Voor het toekomstbestendig maken en houden van de zorg focussen we op Wmo, Beschermd Wonen en Jeugdhulp. We voeren de Hervormingsagenda Jeugd uit, de doordecentralisatie van Beschermd Wonen in en de (her)invoering van de eigen bijdrage in de Wmo per 2026. Daarnaast voeren we het Programma Wonen, Zorg voor Ouderen uit en verbeteren we de overgang voor jongeren van 18- naar 18+.

In het najaar gaan we graag met u in gesprek over inhoud, financiën en verwachte impact.

Hervormingsagenda Jeugd

Het ministerie van VWS, zorgaanbieders, cliënten(vertegenwoordigers), professionals en de VNG stellen samen de Hervormingsagenda Jeugd 2022-2028 op. Deze agenda koppelt twee doelen aan elkaar. Dat gaat om betere zorg en ondersteuning op de juiste plek en het juiste moment en een beheersbaar en financieel houdbaar stelsel. Met de Hervormingsagenda moeten we als regio grote delen van de jeugdzorg gezamenlijk inkopen. Verder kunnen we binnen de Jeugdhulpregio beter samenwerken. Er is nog veel overleg tussen Rijk en gemeenten nodig om rond de zomer tot overeenstemming te komen over de hervormingsagenda. Daarna kunnen we aan de slag met een lokaal plan van aanpak. Hierover en over de financiële impact van de agenda informeren we de raad.

Toekomstscenario Kind en Gezinsbescherming

Het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming is een gezamenlijk programma van de ministeries van J&V en VWS en de VNG om jeugdbescherming effectiever en slimmer te organiseren. Het belang van kind en gezin staat hierbij centraal. Er wordt nauw samengewerkt met de partners in het veld. De realisatie van dit scenario verloopt in meerdere fasen en kan vijf tot tien jaar duren.

Er wordt een Drents plan van aanpak uitgewerkt. Leidend hierin zijn de rechten van het kind, samenhang in oplossingen en het versterken van de regie en kennis in het lokale veld, dichtbij de kinderen en gezinnen.

We blijven ons inzetten voor een fatsoenlijke financiering van het sociaal domein vanuit het Rijk en informeren de gemeenteraad over de financiële impact als hierover duidelijkheid is.

Transformatie Veilig Thuis Drenthe

In de visie ‘Geweld Hoort Nergens Thuis, de volgende stap’ willen de Drentse gemeenten huiselijk geweld en kindermishandeling volledig stoppen. Belangrijk daarbij is dat er wordt ingezet op preventie, snel signaleren en daarmee het voorkomen van geweld. Daarnaast moet hulp en ondersteuning laagdrempelig toegankelijk en dichtbij huis zijn. We willen daarom de expertise vergroten van professionals die werken in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling en het lokale veld versterken. Voor Veilig Thuis Drenthe (VTD) betekent dit dat de focus wordt verlegd van vooral uitvoerend werk naar meer advisering en ondersteuning door inzet van kennis en expertise aan de voorkant. Een lijn die overigens ook in het Toekomstscenario Kind en Gezinsbescherming wordt voortgezet.

VTD en de uitvoering van werkzaamheden worden deels bekostigd uit de Decentralisatie Uitkering Vrouwen Opvang (DUVO) en deels uit bijdragen van de afzonderlijke Drentse gemeenten. Deze laatste bijdragen worden gefinancierd uit de middelen die gemeenten via het gemeentefonds ontvangen voor Jeugdzorg en Wmo. De DUVO is niet toereikend voor deze extra uitgaven. De financiële gevolgen hiervan leggen we aan u voor met de begroting 2024.

Van beschermd wonen naar beschermd thuis

Per 1 januari 2025 gaan de middelen voor beschermd wonen niet langer naar centrumgemeente Assen, maar naar de individuele gemeenten. Over deze overgang vindt in november 2023 besluitvorming plaats. We spannen ons in om met de negen gemeenten onze regio Assen tot overeenstemming komen over de inzet van deze middelen om te voorkomen dat Assen met extra uitgaven te maken krijgt.

De maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen is ondergebracht in gebouwen die aan vernieuwing toe zijn. We zijn in gesprek met partners om de opvang toekomstbestendig te maken.

Betaalbaarheid Wmo

De openstelling van de Wlz voor mensen met psychische problematiek heeft geleid tot een lager beroep op de Wmo en een fors financieel overschot. Het Rijk heeft vooralsnog besloten om gemeenten niet te korten. Een eventuele aanscherping van de regels voor de toegang tot de Wlz voor mensen met psychische (sociale) problemen, kan leiden tot een toename van de Wmo-kosten.

De gevolgen van de invoering van de eigen bijdrage in de Wmo in 2026 zijn nog onduidelijk. Dit komt omdat wetgeving nog op zich laat wachten. Wel voorzien we dat de kosten niet zullen dalen.

Heroriëntatie van armoedebeleid en schuldhulpverlening

Ruim 60% van de huishoudens in Nederland heeft moeite met rondkomen. Voor 2024 onderzoeken we of het wenselijk en mogelijk is om meer inwoners gebruik te laten maken van de diverse regelingen vanuit het armoedebeleid. Samen met de gemeenten Aa en Hunze, Tynaarlo en het WPDA maken we een nieuwe Kadernota Werk, Inkomen en Meedoen. Door de doelgroep nog beter in beeld te brengen en ons beleid waar nodig aan te passen op de behoefte van de doelgroep, willen we nog meer inzetten op preventie van schulden.

Er komt een wetswijziging die de looptijd van schuldregelingstrajecten verkort van 36 naar 18 maanden. Dit is aanleiding om ons beleid op schuldhulpverlening te herzien. We willen daarbij herhaling voorkomen en meer inzetten op nazorg. Samen met ketenpartners, ervaringsdeskundigen én inwoners inventariseren we de behoefte, ontwikkelen een passend aanbod en nemen dit op in nieuwe beleidsregels voor schuldhulpverlening.

De ontwikkelingen rondom de GKB zijn aanleiding voor een heroriëntatie van het beleid. Afhankelijk van het toekomstscenario zal de schuldhulpverlening in Assen vorm krijgen.

Het armoede-, schulden- en participatiebeleid geeft richting aan het belangrijke en urgente thema bestaanszekerheid. Om de benodigde dienstverlening naar onze inwoners te kunnen garanderen, én om goed samen te werken met onze ketenpartners zoals GKB, WPDA en Vaart Welzijn is versterking van de ambtelijke capaciteit noodzakelijk. Een voorstel hiertoe nemen wij in de begroting van 2024 op.

Ondersteuning mantelzorgers

Door de afname van mantelzorgers neemt de komende jaren de druk op bestaande mantelzorgers verder toe. Hierdoor is er kans op meer vraag naar professionele zorg. In combinatie met verder toenemende vergrijzing, stijgende zorgvraag en de afname van zorgprofessionals is dit een zorgwekkende ontwikkeling.

De groep 85-plussers ontvangt de meeste mantelzorg. Deze zorg wordt in de toekomst vermoedelijk vaker door leeftijdsgenoten geboden. Dit is een kwetsbare groep mantelzorgers omdat zij zelf ook met gezondheidsbeperkingen kampen.

Het Bestuursakkoord noemt mantelzorgers als ‘onmisbare schakels’ in onze samenleving die onze waardering verdienen. Het is van groot belang dat we die waardering en ondersteuning versterken, zodat ze de zorg kunnen volhouden. Daarbij gaat het om het ontzorgen van de mantelzorger, hulp en advies of ontmoetingsplekken. We doen onderzoek naar de toegankelijkheid mantelzorgregelingen. Zo krijgen we meer inzicht in hoe we mantelzorgers beter kunnen bereiken en ondersteunen.

De ruim € 300.000 in de begroting voor mantelzorg is tot nu toe toereikend geweest. Gelet op de geschetste ontwikkeling is het nog onzeker of dit budget ook de komende jaren toereikend is. Als we kiezen voor versterking en uitbreiding van de ondersteuning, is er wellicht extra budget nodig. Dit nemen we mee in de midterm review.