3.1 Algemeen
De robuustheid en houdbaarheid van de gemeentelijke financiën blijven onverminderd onze aandacht houden. We staan voor een begroting die duurzaam structureel en reëel in evenwicht is. Dit betekent dat structurele lasten gedekt moeten worden door structurele baten en dat de incidentele lasten gedekt moeten worden door incidentele of structurele baten. Indien dit niet het geval is wordt ook de meerjarenraming hierop getoetst. De term reëel heeft betrekking op de mate van realiteit van de (meerjaren-)ramingen.
3.2 Bestuursakkoord Dichtbij & Daadkrachtig
De financiële beleidskaders in het Bestuursakkoord Dichtbij & Daadkrachtig dragen bij aan onze doelstelling. Daarom benoemen we deze in dit hoofdstuk expliciet.
Het vertrekpunt zijn de landelijke wetten en onze verordeningen en regels. We hebben daarnaast in het Bestuursakkoord Dichtbij & Daadkrachtig aanvullende spelregels opgesteld die ervoor moeten zorgen dat we nu en in de toekomst financieel gezond blijven.
3.3 Algemene basisprincipes
Om invulling te geven aan de hierboven genoemde uitgangspunten zijn voor de opbouw en samenstelling van de product- en de programmabudgetten voor de begroting 2024 en van de financiële prognoses voor de periode 2025-2027 de volgende basisprincipes van toepassing:
- Het aanvaarde beleid, de geactualiseerde budgetten 2023 op basis van het Herstelplan 2020-2024 en de prognoses tot en met de Kaderbrief 2024.
- De op te nemen budgetten voor ambities geformuleerd in het Bestuursakkoord 2022-2026 Dichtbij & Daadkrachtig.
- Besluiten van college en raad met een meerjarig effect tot 1 mei 2023.
- De ramingen en prognoses van de Gemeenschappelijke regelingen (GR-en) conform (meerjaren-) begrotingen 2024 en meerjarenramingen 2025-2027.
- De toepassing van beleids-, reken- en spelregels conform het BBV.
- De relevante Kadernota’s en notities van de gemeente Assen.
- De ramingen en prognoses van de algemene uitkering zijn gebaseerd op de cijfers uit de Meicirculaire en Septembercirculaire 2023.
3.4 Financieel technische uitgangspunten voor 2024 -2027
Bij de Kaderbrief 2024 geven wij inzicht in de financieel-technische uitgangspunten voor de samenstelling van begroting 2024 en de financiële prognose voor de periode 2025-2027. Deze financieel-technische uitgangspunten zijn gebaseerd op het Centraal Economisch Plan 2023 (vervolgens CEP2023) van het Centraal Planbureau (CPB) en de uitkomst van de cao-onderhandelingen.
Loon- en prijsontwikkelingen
Om de taken op het met uw raad afgesproken niveau uit te voeren is het noodzakelijk om de budgetten in de begroting waardevast te houden. Dit doen we met het opnemen van loon- en prijsontwikkelingen. Daarmee blijven we duurzaam in staat om de uit te voeren taken op het afgesproken niveau uit te voeren.
Loonontwikkeling
De cao-onderhandelingen tussen de werkgevers en vakbonden hebben geresulteerd in een akkoord voor 2023. De loonontwikkeling bedraagt voor 2023 8,3 % ten opzichte van het werkelijk salarisniveau van februari 2023 en is daarmee het vertrekpunt voor de samenstelling van de begroting 2024. Voor de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027 ramen we de loonontwikkeling in lijn met het CEP 2023 en de meicirculaire 2023 op basis van de loonvoet sector overheid.
Tabel Loonontwikkeling
Prijsontwikkeling
De prijsontwikkeling voor 2024 bedraagt 7,80% over de beïnvloedbare onderdelen van de begroting. De geraamde prijsontwikkeling is gebaseerd op een herijking van de prijsontwikkeling over de periode 2019-2023 van 4,80% aangevuld met de verwachte prijsontwikkeling in 2024 van 3,0% voor de meerjarenraming 2025-2027. Dit is conform prijs bruto binnenlands product in de meicirculaire 2023.
Tabel Prijsontwikkeling
Gemeentelijke belastingen
De visie op het eigen fiscale beleid en de ontwikkelingen daarin maken onderdeel uit van het bestuursakkoord Dichtbij & Daadkrachting. Voor het waardevast houden van onze belastinginkomsten gaan we uit van de volgende trendmatige verhogingen:
- Onroerendezaakbelastingen verhoging conform prijs nationaal bestedingen 2022 (pnb)
Ontwikkeling Onroerendezaakbelasting
- Afvalstoffenheffing en rioolheffing 100% kostendekkend.
- Toeristenbelasting basistarief verhoging trendmatig met € 0,05 p.p.p.n.
- Lijkbezorgingsrechten verhoging conform consumentenprijsindex(cpi)-juniraming 2023.
- Parkeerbelasting verhoging conform cpi juniraming (besluitvorming Herstelplan 2020-2024).
- Naheffingsaanslag volgt maximaal rijkstarief.
- Overige leges en heffingen verhoging conform cpi-juniraming 2023 tot maximaal 100% kostendekking.
Overige inkomsten
Net als bij de budgetten voor de uitvoering van taken moeten ook de overige inkomsten waardevast blijven. Dit betekent dat we uitgaan van een trendmatige verhoging conform de cpi-juniraming 2023.
Tabel Overige inkomsten
Rentebeleid
De ECB verwacht dat de inflatie ook op de middellange termijn boven het streefgetal van 2% uitkomt. Om de inflatie te verminderen heeft de ECB in 2022 en 2023 maatregelen genomen door het verhogen van de rentes op de geld en kapitaalmarkt. De ECB blijft de rentetarieven verhogen zo lang als nodig is om de inflatie terug te brengen naar de doelstelling op middellange termijn. De verwachting is dat het renteniveau voor 2023 zal uitkomen op 3,5% tot 3,75%. Of en in welke mate ook rentemaatregelen in 2024 aan de orde zullen zijn zal vooral afhangen van de inflatieontwikkeling, andere macro-economische ontwikkelingen en de oorlog in Oekraïne.
In het kader van een duurzaam begrotingsbeleid op het gebied van renteverplichtingen gaan we voor 2024 vooralsnog uit van een percentage van 4,00% voor het aantrekken van nieuwe langlopende leningen.
Met het huidige gemiddelde rentebeeld van de bestaande gemeentelijke leningenportefeuille, de verwachtingen omtrent het renteniveau voor 2024 en de financieringsbehoefte voor 2023 en 2024, is een wijziging van het interne rentepeil met ingang van 2024 niet noodzakelijk. Deze blijft ongewijzigd op 1,8% voor materiële vaste activa en indexatie amortisatiereserves.