Organisatie
Digitale transformatie
Een slimme stad zet digitale technologieën en informatie in om het leven van haar inwoners te vergemakkelijken. “Digital Decade” is een Europees programma waarin we aan de slag moeten voor 2030 om de digitale ontwikkeling en vernieuwingen te stimuleren. Dat leidt onder meer tot 13 Europese wetten. Wij brengen voor de begroting 2025 in beeld wat de invoering van deze wetten van de gemeente gaat vragen: wat is er nodig om de basis op orde te brengen voor de komende jaren, welke wettelijke verplichtingen moeten we nakomen en wat moeten we doen om klaar te zijn voor de toekomst. Ook verdiepen we ons in innovaties in onze ICT en informatievoorziening die kunnen leiden tot efficiënter werken en betere dienstverlening.
Arbeidsmarktstrategie
De arbeidsmarkt is volop in beweging en er is veel concurrentie bij openstaande functies. Dat vraagt van ons een passende arbeidsmarktstrategie. We gaan daarom met een aansprekende campagne laten zien wat werken bij de gemeente Assen uniek maakt. Waarbij we ook actief op zoek gaan naar potentiële kandidaten. Tegelijkertijd zorgen we ervoor dat we een aantrekkelijke werkgever zijn en blijven voor onze huidige medewerkers. Dat doen we onder meer door te investeren in strategische personeelsplanning en persoonlijke ontwikkeling. Ook onderzoeken we of de waardering van functies in onze organisatie nog passend is. Hiermee houden rekening in het meerjarenperspectief.
Financiën
We begonnen deze kaderbrief met aangekondigde kortingen van het Rijk op de gemeentelijke inkomsten. Daar sluiten we ook mee af. Wij willen de afspraken die we twee jaar geleden in het bestuursakkoord hebben gemaakt niet herzien. Wij sturen op een structureel sluitende begroting. We zijn sterk terughoudend met boventrendmatige verhogingen van gemeentelijke belastingen. Voor 2025 volgen we deze lijn. Om onze begroting voor de komende jaren ook sluitend te krijgen, gaan we scherper aan de wind zeilen.
Medebewindstaken
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft voor het eerst een begrotingsadvies 2025-2028 gegeven. Het advies is om te kijken naar de medebewindstaken die gemeenten in opdracht van het Rijk uitvoeren. Het overgrote deel van het takenpakket van gemeenten is door het Rijk opgelegd. Dat zijn de medebewindstaken. De beleidsvrijheid die gemeenten hebben, verschilt per taak. De VNG heeft vorig jaar het rapport ‘Taken en middelen in balans’ laten maken. Dat rapport hebben wij gebruikt, waardoor onze bevindingen ook te vergelijken zijn met andere gemeenten. Ons vertrekpunt voor de gesprekken met de organisatie was dat het gemeentefonds in 2026 zal dalen met €2,3 miljard. Voor Assen betekent dit €9,8 miljoen minder inkomsten. Wij hebben aan de organisatie gevraagd om de consequenties voor inwoners, organisaties en bedrijven inzichtelijk te maken.
De consequenties zijn groot. Zo kunnen wij de woningbouw niet stimuleren en geen bijdrage leveren aan de woningnood. Het verduurzamen van Assen zullen we moeten faseren. Klimaatdoelen gaan we niet op tijd halen. Investeren in wijken wordt lastig. Bepaalde voorzieningen en ambities zullen we moeten bijstellen, zoals de wijkplannen. De druk op het zorgstelsel wordt vergroot. Dus langere wachtlijsten, minder goed aansluitende en passende zorg. Dat zal gaan leiden tot een grotere zorgvraag naar zwaardere, gespecialiseerde en duurdere hulp. Alle investeringen die we hebben gedaan om zwaardere zorg te voorkomen, worden tenietgedaan.
Samen optrekken
Onze bevindingen delen we met onze netwerken. Zoals we al in het bestuursakkoord hebben geschreven: de vraagstukken die op ons afkomen, zijn niet altijd in Assen op te lossen. Samen met de G40 en de VNG blijven we ons inzetten om het ravijnjaar 2026 af te wenden. In mei 2024 hebben wij tijdens een extra Algemene Ledenvergadering van de VNG ingestemd met een resolutie en met moties die het Rijk oproepen om in het belang van onze inwoners een stap te zetten voor een goede structurele financiële uitgangspositie voor gemeenten. Wij hebben moties ondersteund die de VNG de opdracht geeft om te starten met een ‘takengesprek’, waar taken en middelen weer in balans komen.
Gezond gemeentelijk huishoudboekje
Wij bereiden ons ook voor op het jaar 2026. We gaan nu nog niet bezuinigen maar om het gemeentelijk huishoudboekje gezond te houden, moeten we keuzes maken.
Als eerste gaan we bij nieuwe ontwikkelingen en nieuwe voorstellen nog nadrukkelijker rekening houden met de gevolgen voor de begroting.
Ten tweede hebben we een analyse gemaakt van de resultaten van de jaarrekeningen van de afgelopen 3 jaren. De afgelopen jaren zien we op een aantal budgetten overschotten en dat willen we voorkomen. Dus hebben we per programma bij de lasten en de baten in beeld gebracht welke bedragen potentieel kunnen worden gevonden. Dit geeft een indicatie. Wij hebben de organisatie gevraagd om nader onderzoek naar het werkelijke potentieel. De onderzoeksresultaten moeten voor de kaderbrief van 2026 klaar zijn.
Ten derde is het vanuit financieel oogpunt goed om voorbereid te zijn op de, zoals het nu lijkt, structurele tekorten voor 2026 en verder. Daarom hebben wij de organisatie gevraagd om een aanpak te ontwikkelen hoe we een besparingsopgave kunnen oppakken. Ontstaat de situatie dat we moeten bezuinigen, dan zijn we erop voorbereid. Deze aanpak moet voor de kaderbrief van 2026 klaar zijn.